Ventilatie

Comfortabel en gezond binnenklimaat.

Binnenlucht krijgt te kampen met verschillende vervuilingsbronnen. Ook vocht kan als een vervuiler worden beschouwd. Via ademhaling, transpiratie, douchen, koken en onderhoud komt er in een gebouw dagelijks 10 à 15L vocht onder de vorm van waterdamp vrij.

Doordat gebouwen steeds luchtdichter gebouwd worden (in het kader van energiebesparing), wordt met gecontroleerde balansventilatie het binnenklimaat op peil gehouden. In oude gebouwen zorgen kieren en spleten voor ongecontroleerde ventilatie, waarbij ook alle warmte wegwaait. Dit leidt tot een lager comfort en hogere energiekosten.

Ventilatiesysteem

Verse lucht wordt toegevoerd in "droge" ruimtes: woonkamers, slaapkamers, bureau, ... Via tussenruimtes kan de lucht doorstromen naar de "natte" ruimtes: keuken, badkamer, toilet, wasruimten, ... Vanuit deze natte ruimtes wordt de vochte, vervuilde lucht afgevoerd.

Een warmtewisselaar in het ventilatietoestel zorgt ervoor dat een maximum aan energie (warmte) wordt gerecupereerd uit de afgevoerde lucht. Tijdens de zomermaanden zorgt een bypass ervoor dat de verse lucht niet wordt voorverwarmd, om oververhitting te voorkomen. Ook de luchtvochtigheid wordt op peil gehouden: sensoren in het toestel zorgen voor een intelligente sturing.

Een uitgebalanceerd en goed geplaatst systeem voorziet voldoende verversing en doorstroming van alle ruimten. Te weinig lucht vermindert de kwaliteit, te veel lucht voelt aan als tocht of kan voor achtergrondlawaai zorgen.

Een goed ontworpen en uitgevoerd ventilatiesysteem draagt bij tot een gezond binnenklimaat, en een verhoogd comfort. Minstens even belangrijk zijn het correct gebruik en onderhoud ervan. Filters dient men regelmatig te reinigen en te vervangen. Helemaal uit den boze is het uitschakelen van het systeem: hierdoor heeft vocht en vuil de kans om neer te slaan in de kanalen. Een continue werking houdt de kanalen droog, en doodt organismen.

Laat u niet misleiden door geruchten dat u uw gebouw kunt "over-isoleren", of dat isolatie schimmel of condensatie zou veroorzaken. Dit heeft niet met isolatie, maar met een gebrek aan ventilatie te maken. Vocht en schimmel komen voor net op die plaatsen die onvoldoende geïsoleerd zijn. Een goede verluchting houdt de luchtvochtigheid op een gezond peil.

Systeem D

Er zijn verschillende systemen: natuurlijke ventilatie, mechanische balansventilatie, of een combinatie van beiden. Een balansventilatie met warmtewisselaar en zomerbypass (systeem D) is veruit het betere en meest comfortabele systeem. Dit in tegenstelling tot de andere systemen (A, B, C en E) waarbij men afhankelijk is van de luchtdrukverschillen tussen binnen en buiten, of waarbij met aan comfortverlies lijdt door tocht of lawaai.

Een centraal ventilatiesysteem zuigt verse buitenlucht aan die wordt gezuiverd (en eventueel wordt voorverwarmd met een grondbuis of aardwarmtewisselaar). De afgevoerde binnenlucht geeft op zijn weg naar buiten zijn warmte af aan de verse aangevoerde lucht. Dit gebeurt via een warmtewisselaar, zonder enige menging van de twee luchtstromen. Zo gaat er ook tijdens het ventilatieren bijna geen energie verloren. Een tegenstroomwisselaar recupereer zo tot 95% van de warmte.

Uiteraard kan u nog steeds ramen en deuren openzetten, hierdoor brengt u de hoeveelheden toe- en afgevoerde lucht in een gebouw uit balans, maar dit kan geen kwaad. Het ventilatiesysteem blijft perfect werken. Bij openstaande ramen gebeurt ventilatie zelfs veel sneller, maar ongecontroleerd en met warmteverliezen in de winter.

Overige systemen

Bij de systemen A, B en C wordt de warmte binnenlucht naar buiten geblazen, en wordt in de winter dus koude lucht in de leefruimten binnengebracht, wat we als oncomfortabel ervaren. Systeem E speelt hier op in door de afgevoerde warmte te recupereren voor de aanmaak van sanitair warmwater of ruimteverwarming, maar de toegevoerde lucht via de vele raamroosters blijft nog steeds koud en oncomfortabel in de wintermaanden.

Een minder goed systeem, maar wel nog vaak toegepast, is systeem C. Deze installatie is minder complex, eenvoudiger te plaatsen, en daardoor iets goedkoper.

Verse lucht wordt bij systeem C aangezogen via raamroosters in de leefruimten, bureau, speelruimte en slaapkamers. Dit leidt tot tocht- en koudegevoel in de winter. De aangevoerde lucht wordt immers niet voorverwarmd, vermits de warmte van de afgevoerde lucht naar buiten wordt geblazen.

Lawaai van buitenaf komt rechtstreeks het gebouw binnen via deze roosters. In de raamroosters zijn ook geen filters aanwezig, waardoor stof, stuifmeel en pollen gemakkelijk binnenwaaien.

Systemen A en B zijn helemaal uit den boze. Deze systemen werken alleen maar op basis van luchtdrukverschillen tussen binnen en buiten. Eenvoudig gesteld: hoe meer wind buiten, hoe meer ventilatie binnen. Deze systemen kennen een enorm energieverlies, zijn ongecontroleerd en kennen weinig tot geen comfort.

Conclusie

Systeem D is het meest interessante en comfortabelste systeem, en wel om volgende redenen:
- temperatuurcomfort;

- controle van de luchtkwaliteit;

- meest energiebesparend;

- gecontroleerde debieten;

- een lager E-peil;

- uitsluiten van koude luchtstromen

- buitenhouden van omgevingsgeluid;

- geen stof en/of geurhinder van buitenaf.

Op de website van o.a. www.meeroverepb.be vindt u meer informatie over onderzoek naar de (lucht)kwaliteit van ventilatiesystemen.

Bronnen:

NIKO WAUTERS

architecten

Ventilatie